We horen mensen vaak zeggen: “Ik heb een trage stofwisseling” of “ze hebben gewoon een snelle stofwisseling”, en we knikken allemaal met ons hoofd mee. Maar begrijpen we wat dat betekent?
Wat is je metabolisme? Kan het snel of langzaam zijn? Maakt het hebben van een langzame stofwisseling je meer geneigd om aan te komen? Dit zijn de vragen waar we in dit blog wat meer duidelijkheid over gaan geven.
Vaak wordt er over stofwisseling gesproken alsof het één ding is. Echter, onze stofwisseling is een verzameling van meerdere processen in het lichaam. In werkelijkheid is onze stofwisseling de som van alle stofwisselingsprocessen in ons lichaam. Een van de meest eenvoudige manieren om je metabolisme te begrijpen is door het samen te vatten als je totale energie-uitgaven. Dit betekent dat de stofwisseling de som is van alle energie die het lichaam uitgeeft om te functioneren. Dit noemen we ook wel onze totale dagelijkse energie-uitgaven.
Deze totaal dagelijkse energie uitgaven kan worden onderverdeeld in drie hoofdcategorieën:
Je metabolisme in rust is de som van alle stofwisselingsprocessen die nodig zijn om te kunnen leven. Dit betekent dat je cellen energie gebruiken om dingen te doen zoals ademen, denken, bloed pompen, enz. Dit vertegenwoordigt ongeveer 70-80% de totale dagelijkse energie uitgaven.
Het thermische effect van voedsel is de hoeveel energie die wordt verbruikt om energie uit je voedsel te halen. Dit is een relatief kleine hoeveelheid energie en vertegenwoordigt ongeveer 10% van je totale dagelijkse energie-uitgaven.
Het laatste stuk waaruit je totaal dagelijkse energie uitgaven bestaat is je fysieke activiteit. Dat wil zeggen de hoeveelheid beweging die je in de loop van de dag gebruikt. Dit wordt vaak onderverdeeld in twee afzonderlijke categorieën: fysieke activiteit die uit gestructureerde oefening bestaat (we noemen deze oefenactiviteit thermogenese), zoals fitness en andere sporten en fysieke activiteit die uit niet-gestructureerde oefening bestaat (we noemen dit niet-oefenactiviteit thermogenese), zoals stofzuigen.
In een studie uit de jaren negentig van de vorige eeuw hebben wetenschappers getest wat er met mensen gebeurt als ze hun calorieën verhogen of verlagen. Ze ontdekten dat wanneer je de calorieën van mensen verhoogt, ze meer calorieën beginnen te verbranden. Ze zagen een verhoogde fysieke activiteit samen met en licht verhoogde rust stofwisseling. Waarbij een deel daarvan komt door een verhoogd thermisch effect van voedsel en een ander deel komt door het hebben van een verhoogde lichaamsmassa.
Hetzelfde gebeurde toen ze hun calorieën verminderden, maar dan in omgekeerde richting. Toen mensen hun calorie-inname verminderden, nam hun fysieke activiteit af, net als hun thermisch effect van voedsel en hun rustgevende stofwisseling door een verminderde lichaamsmassa. Kortom, hun metabolisme paste zich aan, aan het scenario waaraan hun lichaam werd blootgesteld.
Hoewel ons metabolisme in rust het belangrijkste deel van ons metabolisme vormt, verandert het niet zoveel als mensen denken dat het doet. Het speelt ook niet de meest prominente rol in gewichtsverlies of gewichtstoename. De meeste studies die de metabole snelheid in rust onderzoeken, vinden dat het helemaal geen gewichtstoename of gewichtsverlies voorspelt.
Buiten je rustmetabolisme is je niet-inspanningssactiviteit thermogenese (NEAT) het meest essentiële aspect van je metabolisme en wat bepaalt of je wel of niet aankomt (los van de hoeveelheid voedsel wat je eet). Thermogenese van de niet-inspanningsactiviteit (NEAT) is de energie die wordt besteed aan alle activiteit behalve slapen, eten of sportief bewegen. Het varieert van de energie die wordt besteed aan lopen, werken, typen, boodschappen doen en het doen van klusjes in huis. Gelukkig is dit deel van het metabolisme ook het meest controleerbaar.
In de volgende blog leggen we meer uit over hoe je je stofwisseling kunt boosten!
Dit blog is geschreven door gekwalificeerde CrossFit, Personal Training en Powerlifting coach Dimitri Ramman.