Tijdens een training hebben we energie nodig. Deze energie halen wij uit eten. Het lichaam breekt voedsel af in de juiste voedingsstoffen en die worden opgeslagen in een eenheid van energie. De opslag en overdracht van energie in de lichaamscellen gebeurt door ATP (Adenosine Tri Phosfaat). ATP houdt de chemische energie, die vrijkomt bij het verteren van eten, vast om zo andere cellen van brandstof te voorzien.
Cellen hebben chemische energie nodig voor drie algemene soorten taken: metabolische reacties aansturen die niet automatisch zouden plaatsvinden om benodigde stoffen over membranen te transporteren en om mechanisch werk te doen, zoals bewegende spieren.
ATP is geen opslagmolecule voor chemische energie. Dat is de taak van koolhydraten, zoals glycogeen en vetten. Wanneer energie nodig is door de cel, wordt deze omgezet van opslagmoleculen in ATP. ATP fungeert vervolgens als een shuttle, die energie levert aan plaatsen in de cel waar energie verbruikende activiteiten plaatsvinden.
ATP is een nucleotide dat bestaat uit drie hoofdstructuren: de stikstofbase, adenine, suiker, ribose en een keten van drie fosfaatgroepen gebonden aan ribose. De fosfaatstaart van ATP is de krachtbron waarop de cel werkt. Beschikbare energie zit in de bindingen tussen de fosfaten en komt vrij wanneer ze worden gebroken. Dit gebeurt door de toevoeging van een watermolecuul en wordt hydrolyse genoemd. Gewoonlijk wordt alleen het buitenste fosfaat uit ATP verwijderd om energie op te leveren. Wanneer dit gebeurt, wordt ATP omgezet in adenosinedifosfaat (ADP), waarbij de vorm van het nucleotide slechts twee fosfaten heeft.
Aerobe inspanning is inspanning waarbij de energielevering voornamelijk plaatsvindt met gebruik van zuurstof. Bij Anaerobe inspanning levert het lichaam energie zonder gebruik te maken van zuurstof, hierbij wordt melkzuur (lactaat) gevormd. Anaerobe verbranding is onder te verdelen in twee soorten: Anaearobe lactisch, hierbij vindt melkzuur vorming plaats. En anearobe alactisch hierbij vindt geen melkzuur vorming plaats.
De manier waarop het lichaam energie vrijmaakt en gebruikt kan worden onderverdeeld in 3 systemen: het fosfaatsysteem, het melkzuursysteem en het zuurstofsysteem.
Fosfaatsysteem
Energie geleverd uit dit systeem is direct voorradig. Dit systeem wordt dan ook door het lichaam als eerste aangesproken wanneer er energie moet worden geleverd. Dit systeem zorgt voor de splitsing van ATP tot CP (creatinephosfaat). Wanneer ATP gesplitst wordt om energie vrij te maken blijft er ADP over. Om van ADP weer terug te komen naar ATP wordt er een creatinefosfaat (CP) aangetrokken. Deze energiewinning werkt snel en levert veel energie op maar na 8-12 seconden is de CP-voorraad in de spieren op. Het fosfaatsysteem wordt het meeste gebruikt in korte explosieve trainingen.
Melkzuursysteem
Als zware inspanning zo lang duurt dat met de verbranding van de voorradige ATP & CP geen energie meer kan worden geleverd, gebruikt het lichaam glycogeen om ATP aan te vullen. Glycogeen is in de spieren opgeslagen glucose (druivensuiker). Glycogeen wordt zonder zuurstof onvolledig verbrand. Het levert minder energie dan het fosfaatsysteem maar houdt het wel langer vol. Tijdens de onvolledige verbranding van glycogeen wordt er lactaat (melkzuur) gevormd. Dit systeem werkt ongeveer 30-120 seconden.
Zuurstofsysteem
Als het melkzuursysteem leeg is gaat het lichaam zuurstof gebruiken voor de vorming van ATP. Dit proces duurt lang en levert weinig energie op maar het lichaam kan dit wel gedurende een lange tijd volhouden.
Bronnen:
Dit blog is geschreven door gekwalificeerde CrossFit, Personal Training en Powerlifting coach Dimitri Ramman.